Nông dân Tây Nguyên tất bật chăm sóc cây cà phê sau Tết

Như thường lệ, sau những ngày đón Tết, vui Xuân, người trồng cà phê ở các tỉnh Tây Nguyên lại hối hả vào mùa tưới cây để cà phê kịp bung hoa, đậu quả đúng vụ. Người đặt máy bơm, người kéo ống nước... không khí lao động sản xuất rộn ràng khắp các buôn làng.

Những ngày đầu xuân mới, hoa cà phê nở trắng muốt tạo nên những đồi tuyết tuyệt đẹp dưới nắng cao nguyên. Người trồng cà phê gọi đây là mùa tưới. Mùa tưới có ảnh hưởng lớn, quyết định đến năng suất, sản lượng cà phê của niên vụ. Vì vậy, người trồng cà phê dành rất nhiều công sức, tâm huyết tưới, chăm sóc với hy vọng sẽ có mùa bội thu.

(theo Lê Hường baodantoc.vn https://baodantoc.vn/nong-dan-tay-nguyen-tat-bat-cham-soc-cay-ca-phe-sau-tet-1613796919289.htm )

(Hoa cà phê Robusta Tây Nguyên nở rộ - nguồn baolaodong.com)

Tầm quan trọng của tưới tiêu

(thiết bị tưới nước tự động cho cây cà phê - nguồn ảnh https://tlcommodities.com/sustainable-coffee/ )

Tưới là cung cấp nước có kiểm soát cho cây cà phê. Tưới không chỉ giúp cây cà phê sinh trưởng khỏe mạnh và đạt năng suất trong thời kỳ ít mưa mà còn có những lợi ích khác – như kiểm soát thời gian ra hoa và quả, có khả năng bảo vệ đất (nén chặt) hoặc ngăn chặn sự phát triển của cỏ dại.

Lấy số liệu đã được nghiên cứu tại Brazil của Gleice A. de Assis và cộng sự năm 2014 trong (Drip irrigation in coffee crop under different planting densities: Growth and yield in southeastern Brazil)

“Brazil's irrigated coffee area occupies 10% of its total planted area and provides 22% of the total amount of coffee beans produced in Brazil (Saturnino, 2007).”

Tạm dịch: Diện tích cà phê được tưới tiêu của Brazil chỉ chiếm 10% tổng diện tích trồng cà phê nhưng lại cung cấp tới 22% tổng sản lượng cà phê của Brazil (Saturnino, 2007).

Như vậy có thể thấy tầm quan trong của tưới tiêu tới sản lượng và cũng như là thu nhập của đời sống nông hộ trồng cà phê.

Tưới tiêu ảnh hưởng đến cây Robusta Tây Nguyên như thế nào?

Mùa khô ở Tây Nguyên bắt đầu từ tháng 11 tới tháng 4 năm sau (theo baokontum.com) cũng trùng với thời điểm mùa đông và Tết, đây là giai đoạn khô hạn, chúng kích thích cây cà phê ra hoa. Người nông dân Tây Nguyên cũng dựa vào thời điểm này để tưới cây cà phê lần đầu tiên trong năm. Việc tưới đúng thời điểm sẽ góp phần giúp cây cà phê nở hoa tập trung. Khi các mầm hoa phát triển đầy đủ ở đốt ngoài cùng của các cành, dài khoảng 1,5 cm, có màu trắng ngà và lá đã bắt đầu héo rủ vào ban ngày là thời điểm cần tưới. Thông thường độ ẩm cần tưới được xác định cao hơn độ ẩm cây héo. Độ ẩm cần tưới ở tầng 0 – 30 cm được xác định cho đất bazan là khoảng 27% ( theo sách Cây cà phê ở Việt Nam Hiệp hội cà phê BMT, 2021).

(Nông dân bơm nước tưới cây cà phê - nguồn ảnh: vnexpress.net)

Những lưu ý

Nếu tưới sớm sẽ làm hoa nở không tập trung quả chín rải rác, làm tăng chi phí nhân công trong giai đoạn thu hoạch và lãng phí nguồn nước. Và ngược lại nếu tưới muộn quá cây bị suy kiệt, rụng lá, khô cành, hoa bị thui, nở hoa kém, hoa bị tình trạng “hoa chanh” năng suất thấp, ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây.

Đối với cà phê vối (Robusta), việc tưới nước giúp cho ra hoa sẽ tăng năng suất 48 – 57% và nếu việc tưới được duy trì suốt mùa khô hạn năng suất sẽ tăng 85 – 95% so với những diện tích không tưới.

Naidu, 2003

Ngay từ mùng 2 Tết, gia đình bà Thái Thị Hải, xã Cư Dliê M’nông, huyện Cư M’Gar đã lắp máy bơm tưới cho 2 đám rẫy hơn 1.000 cây cà phê. Bà Hải chia sẻ: Bình thường mùa tưới rơi vào sau Tết Nguyên đán, nhưng mấy năm nay thời tiết thay đổi, cà phê nở sớm hơn nên khi năm ngày Tết, cũng tranh thủ tưới để đảm bảo đủ nước cho hoa nở, quả đậu. Cà phê là giống cây trồng cần nhiều nước, nên được tưới thành nhiều đợt. Thường mỗi vụ cà phê người dân tưới khoảng 3 đợt, năm nào hạn nhiều, thì phải tưới đợt 4. Nếu không tưới kịp thời, đúng thời điểm thì cuối năm không có thu hoạch.

(theo https://baodantoc.vn/nong-dan-tay-nguyen-tat-bat-cham-soc-cay-ca-phe-sau-tet-1613796919289.htm )

Tóm lại, để đảm bảo được những trái cà phê chín đỏ vào mùa vụ, việc tưới tiêu cẩn thận ở đầu vụ là điều không thể thiếu và bị ngó lơ. Việc tưới tiêu đủ lượng nước tạo tiền đề giúp cây cà phê phát triển ổn định và ra hoa, quả đúng thời điểm và tập trung không chỉ giúp người nông dân có thu nhập ổn định mà còn mamg tới những tách cà phê ngon đối với những người yêu cà phê Tây Nguyên.

Nguồn tham khảo:

https://baodantoc.vn/nong-dan-tay-nguyen-tat-bat-cham-soc-cay-ca-phe-sau-tet-1613796919289.htm

https://primecoffea.com/canh-tac-07-vai-tro-cua-nuoc-tuoi-trong-san-xuat-ca-phe.html

https://caphedacsanvietnam.vn/blogs/ca-phe/sach-cay-ca-phe-o-viet-nam

https://www.scielo.br/j/rbeaa/a/SG6Dt69Qm8RZG44PRhGWcRN/