Những người đã tạo ra máy rang gió?

(Nguồn ảnh: Barista Hustle)

Phát minh ra máy rang gió đã cách mạng hóa việc rang cà phê, cho phép rang nhanh hơn ở quy mô lớn hơn so với trước đây. Trong những thập kỷ kể từ khi phát minh ra, máy rang gió đã trở nên cực kỳ quan trọng trong việc rang cà phê công nghiệp — mặc dù máy rang trống cổ điển vẫn là máy được lựa chọn cho hầu hết các lò rang quy mô nhỏ hơn.

Nhưng ai là người đã mang đến ý tưởng cấp tiến này? Cùng Cà Nhê khám phá những cột mốc quan trọng nhất trong suốt chặng đường bắt đầu của máy rang gió nhé! Nhưng trước tiên, quay lại với cổ điển:

Máy rang trống

(nguồn ảnh: Genio Roaster)

Thiết kế cơ bản của máy rang trống như chúng ta biết ngày nay được thiết lập vào những năm 1880 và hầu như không thay đổi kể từ đó. Jabez Burns đã thiết lập nhiều tính năng thiết yếu của máy rang trống trong bằng sáng chế năm 1864 của mình và phần lớn các máy rang đang sử dụng ngày nay đều tuân theo các nguyên tắc thiết yếu tương tự.

Kể từ đó, các nhà sản xuất đã tung ra nhiều thiết kế khác nhau cho máy rang cà phê, mỗi thiết kế đều có những người ủng hộ và phản đối. Điểm chung của nhiều thiết kế máy rang 'mới' là chúng sử dụng không khí nóng để làm nóng hạt cà phê, thay vì làm nóng trực tiếp trống rang. Bất chấp dự đoán của một số nhà sản xuất, cho đến nay, máy rang gió vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn máy rang trống cổ điển — nhưng không còn nghi ngờ gì nữa, sự phát triển của phương pháp rang gió cũng ảnh hưởng rất lớn đến thiết kế của máy rang trống hiện đại và mang lại sự thay đổi lớn trong cách rang cà phê. Trên thực tế, việc hiểu được tầm quan trọng của không khí nóng trong quá trình rang cà phê có thể được coi là bước tiến lớn nhất trong toàn bộ lịch sử rang cà phê.

Tầm quan trọng của khí nóng (hot air)
Vài thập kỷ sau khi Burns chế tạo máy rang trống của mình, Alex van Gülpen đã cải tiến thiết kế của Burns bằng cách giới thiệu luồng khí được kiểm soát. Thiết kế của van Gülpen có một chiếc quạt, hút không khí qua trống để loại bỏ khói khi rang. Gulpen là một trong những người sáng lập ra công ty, sau này trở thành Probat.

(Nguồn ảnh: Probat)

Tuy nhiên, có thể chính nhà phát minh người Đức Carl Salomon là người đầu tiên nhận ra đầy đủ tầm quan trọng của việc kiểm soát khí trong quá trình rang cà phê. Ông đã mô tả hiểu biết này trong một bằng sáng chế vào năm 1892. Đối lưu — thông qua không khí nóng — hiệu quả hơn nhiều và truyền nhiệt đến hạt cà phê hơn so với dẫn nhiệt từ thành trống. Salomon nhận ra rằng sử dụng đối lưu để truyền nhiệt cho phép rang nhanh hơn nhiều mà không có nguy cơ làm cháy bề mặt hạt cà phê.

Cho đến lúc đó, việc cố gắng rang cà phê nhanh trong máy rang dựa trên dẫn nhiệt có nguy cơ làm cháy hạt cà phê trên bề mặt nóng của trống rang. Để tránh điều này, những người rang sẽ sử dụng nhiệt độ thấp, với thời gian rang lên đến một giờ trong các lò rang thương mại. “Rang chậm” nghe có vẻ lãng mạn, nhưng lại giết chết độ chua và hương thơm của cà phê, tạo ra một số loại cà phê khá khó chịu.

(Nguồn ảnh: Ritual Coffee Roaster)

Salomon cho biết, bằng cách sử dụng không khí nóng làm nguồn nhiệt chính, có thể rang ở nhiệt độ cao hơn mà không có nguy cơ làm cháy hạt cà phê. Sự đổi mới này có nghĩa là cà phê có thể được rang trong vòng chưa đầy mười phút lần đầu tiên. Ông cũng lưu ý một lợi ích bổ sung của việc tăng luồng không khí: nó loại bỏ khói và trấu khỏi trống, tạo ra cà phê có hương vị sạch sẽ hơn.

Nhiệt gián tiếp
Sau khi thấy được tầm quan trọng của không khí nóng, bước tiếp theo là loại bỏ hoàn toàn nhiệt trực tiếp trên trống và chỉ làm nóng lò rang bằng không khí nóng. Các máy rang trống làm nóng cà phê gián tiếp theo nguyên tắc này bắt đầu xuất hiện vào đầu thế kỷ XX.

(Nguồn ảnh: Batch Coffee Club)

Máy rang trống làm nóng gián tiếp có thể được coi là lò rang không khí đầu tiên, ngay cả khi chúng trông bề ngoài rất giống với lò rang trống cổ điển — vì chúng sử dụng không khí nóng làm nguồn nhiệt duy nhất.

Tuy nhiên, nếu máy rang gián tiếp được coi là máy rang không khí đầu tiên, thì chúng ta không biết ai nên được ghi nhận là người phát minh ra nó. Trong cuốn sách All About Coffee, tác giả có đề cập tới William Ukers. Tuy nhiên, bằng sáng chế duy nhất được công bố từ công ty của Lambert lại mô tả máy rang có đầu đốt gas bên trong trống. Điều này có vẻ lạ hiện nay, nhưng lại là một thiết kế khá phổ biến vào thời điểm đó. Việc gia nhiệt 'gián tiếp' mà Ukers đề cập có lẽ ám chỉ đến tấm chắn nhiệt mà Lambert sử dụng để bảo vệ hạt cà phê khỏi nhiệt trực tiếp của ngọn lửa, chứ không phải là máy rang gián tiếp thực sự.

(Nguồn ảnh: Barista Hustle)

Máy rang Fluid-bed đầu tiên

Fluid-bed sử dụng luồng không khí để thay đổi vị trí hạt cà phê — nâng chúng lên trong luồng không khí để chúng nổi và hoạt động giống như cà phê là một loại chất lỏng hơn. Hạt cà phê có thể di chuyển tự do trong luồng không khí và do đó rang đều mà không cần phải di chuyển trống quay.

Sau khi khái niệm rang bằng không khí được thiết lập vào đầu thế kỷ XX, máy rang Fluid-bed đã nhanh chóng xuất hiện một cách đáng ngạc nhiên. Fluid-bed lần đầu tiên được sử dụng trong ngành công nghiệp hóa chất vào năm 1922 và chỉ bốn năm sau đó vào năm 1926, Heinrich Caasen đã cấp bằng sáng chế cho một thiết kế máy rang cà phê fluid-bed.

(nguồn ảnh: Fluid Solar Roasted Coffee)

(Nguồn ảnh: Barista Hustle)

Giống như câu hỏi ai là người phát minh ra máy pha cà phê espresso, quá trình phát triển của máy rang không khí là câu chuyện về sự tiến bộ liên tục, gia tăng, chứ không phải là một khoảnh khắc "eureka" duy nhất đã biến đổi ngành công nghiệp.

Nguồn tham khảo:

https://www.baristahustle.com/who-really-invented-the-air-roaster/