Cà phê dưới bóng râm

Shade-grown coffee tức Cà phê trồng trong bóng râm là một hình thức canh tác trong đó cây cà phê được trồng xen bên dưới bóng mát được tạo bởi cây rừng hoặc cây nông nghiệp khác. Bằng sự kết hợp các lợi ích của hệ sinh thái tự nhiên vào hoạt động sản xuất cà phên nên phương pháp này có thể được coi là một nhánh của nông lâm kết hợp (agroforestry)

(nguồn ảnh: Coffee Affection)

Loại bỏ bóng râm

Cà phê giống như bất kỳ loại cây nào, cần ánh sáng để duy trì sự sống. Ánh sáng ngoài việc tham gia vào quá trình quang hợp, đối với cà phê nó còn đóng vai trò sinh trưởng của cây. Cụ thể, khi cây cà phê tiếp xúc với mức độ ánh sáng thấp, nó tạo ra ít hoa hơn so với khi tiếp xúc với mức độ ánh sáng cao hơn. Với nhiều hoa hơn, cây cho nhiều trái cây và nhiều hạt hơn. Do đó, trồng cà phê với ánh sáng trực tiếp cho năng suất cao hơn so với trồng dưới bóng râm.

Khi cây tạo ra nhiều trái hơn trong môi trường ánh sáng cao, nó đồng thời cần nhiều nước, chất dinh dưỡng và CO2. Nếu chất dinh dưỡng không có hoặc thiếu hụt, toàn bộ cây sẽ suy yếu vì không thể duy trì nhu cầu dinh dưỡng của quả. Các triệu chứng của sự thiếu hụt chất dinh dưỡng bao gồm vàng lá, quả chín sớm, sau đó rụng lá và quả. Khi điều này xảy ra, không chỉ vụ thu hoạch hiện tại bị ảnh hưởng mà cả vụ thu hoạch các năm tiếp theo cũng vậy.

(Nguồn ảnh: Roasty Coffee)

Lợi ích từ canh tác dưới bóng râm

(Cà phê xen canh Hồ tiêu - nguồn ảnh baotintuc.vn)

Tuy nhiên cần biết rằng sự giảm năng suất có thể được bù đắp bằng giá cao hơn được trả cho chất lượng tốt hơn thông qua các chứng nhận bóng râm và canh tác bền vững. Đồng thời, việc áp dụng canh tác dưới bóng râm kéo theo rất nhiều lợi ích khác:

• Hệ thống cây che bóng đã được xác định là một phần của biện pháp đối phó với môi trường khắc nghiệt ở các vùng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Đặc biệt là ở những nơi có miền nhiệt cao, mưa lớn và gió, sương giá hoặc mưa đá và độ phì của đất kém. Các tác động điều tiết của cây che bóng xứng đáng để cân nhắc việc giảm diện tích sản xuất cà phê cho phù hợp với khí hậu.

• Cây che bóng đóng vai trò như một lớp phủ tự nhiên và thêm chất hữu cơ, khoáng chất vào trong đất. Trong trường hợp cây che bóng là cây họ đậu, chúng còn giúp cố định đạm, góp phần đáng kể vào độ phì nhiêu của đất. Ví dụ như cây keo dậu

(nguồn ảnh: Nông nghiệp Thuận Thiên)

• Tán cây tự nhiên mang đến khả năng bảo vệ đối với sự thay đổi nhiệt độ quá mức giữa ngày và đêm. Trong khi hệ rễ chống xói mòn thì hệ lá giúp hạn chế thoát hơi nước của cây cà phê. Cây che bóng được lựa chọn và duy trì đúng cách có thể giúp giảm bớt căng thẳng gây ra do hạn hán.

• Bằng cách duy trì đa dạng sinh học cao hơn trong trang trại cà phê, có những lợi ích tiềm năng về năng suất do các loài thụ phấn phong phú hơn và kiểm soát dịch hại do sự hiện diện của các loài thiên địch khác.

• Cây che bóng có thể làm giảm sự phát triển của cỏ dại, đặc biệt là các loại cỏ, cỏ dại gặp trong các trang trại cà phê bóng mờ ít gây hại và dễ kiểm soát hơn.

• Cây bóng dâm tạo ra nhiệt độ môi trường mát hơn cho các cây tán thấp vì thế rất phù hợp cho cây cà phê để kéo dài thời gian quả chín. Điều này sẽ giúp cho cà phê được phát triển các hương vị phức tạp hơn và đồng nghĩa chất lượng quả chín sẽ tốt hơn.

• Sau cùng, bằng cách trồng cây che bóng nhóm ăn quả, nông dân có thể tăng cường thu nhập của mình thông qua việc thu hoạch trái cây, lấy gỗ hoặc các sản phẩm khác…

Tất cả những đóng góp tích cực này làm cho cà phê canh tác dưới bóng râm trở thành một hệ thống thân thiện với môi trường và bền vững hơn so với hệ thống độc canh không có cây che bóng.

Nguồn tham khảo:

https://nongnghiepthuanthien.vn/mot-so-loai-cay-ho-dau-co-dinh-dam-pho-bien-phan-1/

https://43factory.coffee/news/loi-ich-sinh-thai-cua-trong-ca-phe-trong-bong-ram/#:~:text=thái bất ngờ-,Cà phê trồng trong bóng râm là gì%3F,rừng nhiệt đới bản địa.

https://en.wikipedia.org/wiki/Shade-grown_coffee