Biến đổi khí hậu đang làm cà phê của bạn đắng và đắt hơn

Nông dân thu hoạch cà phê vào tháng 11 tại Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, Việt Nam.

Photographer: Maika Elan/Bloomberg

Biến đổi khí hậu đang làm cà phê của bạn đắng và đắt hơn

Ở Việt Nam, quốc gia xuất khẩu cà phê đứng đầu thế giới, nông dân cũng không tránh khỏi tác động của thời tiết ngày càng thất thường.
theo Anuradha Raghu

Đối với những người yêu thích cà phê, những loại cà phê trong tương lai sẽ trở nên đắng và đắt tiền hơn khi biến đổi khí hậu đang tàn phá các khu vực trồng cà phê trọng yếu của thế giới.

Thời tiết ngày càng thất thường đang khiến cây trồng gặp nguy hiểm trên toàn cầu. Các loại cà phê chống chịu được với thời tiết khắc nhiệt dự kiến sẽ có giá đắt hơn, và đối với cà phê, điều đó có nghĩa là cà phê Robusta sẽ “được giá”. Và tại Việt Nam, quốc gia hàng đầu trong sản xuất loại cà phê này, những hồi chuông cảnh báo đang vang lên.

Vườn cà phê ở Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, Việt Nam vào tháng 11
Photographer: Maika Elan/Bloomberg

“Chúng tôi phải đào sâu hơn để lấy nước,” chị Trần Thị Liên, 46 tuổi, cho biết tại trang trại rộng 1 héc-ta của mình ở tỉnh Đắk Lắk, Tây Nguyên. “Có năm, chúng tôi không có đủ nước tưới. Và một số năm lại có quá nhiều mưa.”

Điều kiện trồng trọt khó khăn hơn đã khiến nhiều nông dân Việt Nam đặt câu hỏi về giá trị của cà phê về mặt lợi nhuận, một số người đã nhổ cà phê để trồng tiêu đen và sầu riêng, một loại gia vị có vị cay phổ biến khắp Đông Nam Á và với người tiêu dùng Trung Quốc. Nguồn cung giảm đã đẩy giá cà phê Robusta năm nay lên mức cao nhất kể từ ít nhất là năm 2008 - và nhiệt độ tăng đồng nghĩa với việc sản lượng trong tương lai sẽ giảm.

Cà phê là ngành công nghiệp trị giá khoảng 200 tỷ USD, trải dài từ các trang trại nhỏ trên khắp Brazil hoặc Indonesia cho đến các nhà rang xay và sản xuất thành phẩm, chẳng hạn như Nestle SA. Theo truyền thống, những người bán hàng như chuỗi Starbucks Corp. ưa chuộng loại Arabica có vị nhẹ hơn, thơm hơn, trong khi Robusta được sử dụng cho cà phê hòa tan.

Những quả cà phê chín mọng ở một nông trại tại Buôn Ma Thuột
Photographer: Maika Elan/Bloomberg

Nhưng người tiêu dùng đang làm quen với một hương vị khác. Một nghiên cứu năm 2022 về các cây trồng nhiệt đới bao gồm cà phê Arabica, cũng như bơ và hạt điều, cho thấy loại cà phê này dễ bị tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu, với các vùng thích hợp cho cho việc trồng loại cây này trên toàn cầu bị thu hẹp chủ yếu do nhiệt độ tăng. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng cần phải thích nghi, bao gồm cả việc thay thế cà phê Arabica bằng cà phê Robusta có thể chất hơn.

Nestle, nhà sản xuất Nespresso và Nescafe của Thụy Sĩ, nằm trong số những công ty đang vật lộn với sự thay đổi này.

Philipp Navratil, Tổng Giám đốc Toàn cầu của Đơn vị Kinh doanh Chiến lược Cà phê của Nestle, cho biết: “Các ước tính cho thấy rằng 30 năm nữa, về cơ bản 50% diện tích đất trồng cà phê như chúng ta biết ngày nay sẽ không còn khả năng sản xuất cà phê nữa” nếu biến đổi khí hậu không được giải quyết. Trong cuộc phỏng vấn trong chuyến tham quan một số trang trại Việt Nam cung cấp cho gã khổng lồ cà phê.

Nestle là nước tiêu thụ cà phê Robusta lớn - trên toàn thế giới, người tiêu dùng uống hơn 6.000 cốc Nescafe mỗi giây. Họ chi 700 triệu USD mỗi năm để mua khoảng 1/4 sản lượng cà phê của Việt Nam.

Nhân viên Viện Khoa học Nông lâm Nghiên cứu Tây Nguyên thực hiện các thí nghiệm để kiểm tra nồng độ kali trong mẫu đất tại Buôn Ma Thuột, vào tháng 11.
Photographer: Maika Elan/Bloomberg

Năm ngoái, họ cho biết sẽ đầu tư hơn 1 tỷ franc Thụy Sĩ (1,2 tỷ USD) vào năm 2030 để khuyến khích người trồng cung cấp cà phê cho Nescafe sử dụng các phương pháp canh tác bền vững hơn khi thời tiết khắc nghiệt đe dọa mùa màng và sự thích nghi của cây trồng. Điều đó bao gồm việc thay thế những cây cà phê hiện có bằng những giống có thể đối phó tốt hơn với biến đổi khí hậu.

Ngay cả những loại cà phê cứng cỏi nhất cũng được kiểm tra khi nhiệt độ tăng lên.

Jennifer Vern Long, giám đốc điều hành của World Coffee Research, một tổ chức được thành lập bởi ngành cà phê toàn cầu vào năm 2012, cho biết: “Robusta không phải là viên đạn bạc cho biến đổi khí hậu”. “Nó có khả năng chịu nhiệt tốt hơn và chống lại một số bệnh tật cũng như sâu bệnh, nhưng chúng tôi vẫn đang tìm hiểu các giới hạn của cà phê Robusta”.

Cây giống cà phê trong nhà kính tại Trung tâm Nghiên cứu Nông lâm Tây Nguyên (WASI).
Photographer: Maika Elan/Bloomberg

Trong báo cáo của tháng 10, World Coffee Research cho biết thế giới có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu cà phê Robusta tới 35 triệu bao (khoảng 60kg) vào năm 2040 khi tính đến xu hướng tiêu dùng ngày càng tăng và tác động của biến đổi khí hậu đối với sản xuất. (Thế giới hiện sản xuất gần 80 triệu bao cà phê Robusta mỗi năm.)

Vern Long cho biết, các kiểu thời tiết thay đổi có thể dẫn đến năng suất thấp hơn đáng kể, từ đó sẽ khiến hàng triệu nông dân sản xuất nhỏ lẻ – những người sản xuất 60% sản lượng cà phê của thế giới – dễ bị tổn thương trước tình trạng mất an ninh kinh tế và lương thực. Ngành công nghiệp của Việt Nam được hình thành từ sự chắp vá của những người trồng trọt có diện tích khoảng từ một đến hai héc-ta.

Theo một nghiên cứu được công bố vào năm 2021 bởi các tác giả từ các tổ chức trong đó có Đại học Quốc gia Việt Nam, thời kỳ khô hạn kéo dài ở Việt Nam và tình trạng thiếu nước tưới trong những năm gần đây đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất của các trang trại trồng cà phê Robusta ở Tây Nguyên. Cả nước cũng đang chuẩn bị ứng phó với tác động của El Niño trong những tháng tới.

Vườn cà phê ở Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, Việt Nam vào tháng 11
Photographer: Maika Elan/Bloomberg

Dưới áp lực từ tình trạng nhiệt độ cao và thiếu nước, chị Liên nhận thấy lợi ích của các biện pháp canh tác bền vững rõ ràng hơn, bao gồm cả những biện pháp được Nestlé hỗ trợ. Cô và những người hàng xóm đã cắt giảm phân bón hóa học và tạo bóng mát cho cây cà phê để chúng ít phải tiếp xúc với ánh nắng gay gắt. Cô còn trồng tiêu đen và trầu để đa dạng hóa diện tích.

Chị Liên, người bắt đầu trồng cà phê gần ba mươi năm trước, cho biết: “Khi họ áp dụng điều này, chúng tôi có thêm thu nhập và có thể tiết kiệm rất nhiều nhân công. “Bây giờ tôi thấy cà phê của mình phát triển tốt hơn, cà năng suất cao hơn”.

Nguồn: Anuradha Raghu Bloomberg.com

Biên dịch: RAAW Coffee

Link: https://www.bloomberg.com/news/features/2023-12-18/coffee-s-future-looks-bitter-as-climate-change-hits-from-brazil-to-vietnam?srnd=undefined